21 & 22 Φεβρουαρίου 2024, 5:30 μ.μ.
Σπάνια Βιβλία, Χειρόγραφα, Έγγραφα & Χαρακτικά

LOT 86

ΘΕΟΦΙΛΟΣ, ο εξ Ιωαννίνων, π. 1715 - π. 1795, επίσκοπος Καμπανίας.

[Νομικόν ποιηθέν καί συνταχθέν εἰς ἁπλῆν φράσιν].

Τιμή εκτίμησης: € 6.000 - 8.000
Η τελική τιμή πώλησης περιλαμβάνει προμήθεια αγοραστή, τυχόν πνευματικά δικαιώματα καθώς και ΦΠΑ.
Πώς να αγοράσετε
Πληροφορίες

Χειρόγραφο σε χαρτί, 290 x 200 mm, 249 + 3 σ. (171α, 174α, 230α) + V φ. Περιεχόμενα: σ. 1-84: «Περὶ νόμων, ἐκκλησιαστικοῦ καὶ πολιτικοῦ προλεγόμενα» (σ. 5-49: «Νόμος ἐκκλησιαστικὸς περὶ ἀρχιερέων, εἴτουν ἐπισκόπων κατὰ τὸ παλαιόν», σ. 51-71: «Περὶ πρεσβυτέρων καὶ διακόνων, κληρικῶν πάντων», σ. 73-84: «Περὶ μοναστηρίων καὶ μοναχῶν»), σ. 85-345: «Πολιτικὸς νόμος». Ακολουθούν χωρίς αριθμό τα κεφάλαια: «Κανόνων νομικῶν τὰ ἀναγκαιότερα» και «Περὶ λέξεων τινῶν σημασίας νομικῶν». Στα φ. Ir-Vv: Αλφαβητικό ευρετήριο θεμάτων της νομικής ύλης.  Γραφείς τουλάχιστον τρεις σύγχρονοι. Η στάχωση αποτελείται από εξάδια αριθμούμενα στην τελευταία σελίδα τους. Πρωτογράμματα απλά εκτός πεδίου γραφής με το ίδιο μελάνι. 33 στίχοι ανά σελίδα. Φέρει σελιδαρίθμηση από τους γραφείς με κάποιες παραλείψεις που έχουν σημειωθεί με εκθέτηα. Τα φύλλα Ι-V εκτός σταχώσεως. Παραπομπή από φύλλο σε φύλλο κάτω δεξιά του κειμένου.  Σημειώματα υπάρχουν τα εξής: (α) Σε επικολλημένο φύλλο στο εσωτερικό της πρώτης πινακίδας με χέρι σύγχρονο των γραφέων: «Τὸ παρὸν εἰς χεῖρας τοῦ κὺρ Δημητρίου Δραγαριώτου ὑγειῶς ἐγ.- Τὴν σήμερον ἡμέραν νὰ πηγένης εἰς ἱωάννινα», (β) σ. 346: «Πέλει ἐμοῦ Μ. Τριανταφυλλίδου τοῦ ἐκ Δραγαρίου», (γ) σ. 347, μεταξύ δοκιμίων του κονδυλίου και λογαριασμών το σημείωμα: «Μεγάλη ἀστοχασία εἶναι νὰ ὑπάρχῃ τινὰς στολισμένος μὲ τὸ λογικὸν καὶ νὰ μὴ θέλει νὰ κρίνῃ τὰ πράγματα δικαίως, ἀλλὰ νὰ πλανᾶται ἀπὸ τὰ φθαρτὰ πράγματα τοῦ κόσμου, τὰ ὁποῖα δὲν διαφέρουν τίποτες ἀπὸ τὰ ὁνήρατα», (δ) σ. 349: «Ζήσης Δημητρίου Χρυσοβιτσινὸς κατὰ τὸ παρὸν διδάσκαλος ἂλὸς εἰς Δραγὰρ τοῦ Ζαγορίου. 1836 Νοεμβρίου 14. Γεώργιος Αἴσωπος Κρανᾶς ἐπνίγη εἰς τὸ πηγάδη ὁ περίφημος ἀρχιδιδάσκαλος τοῖς ἐν Ἰωαννίνοις δημοσίης σχολῆς, ὁ ὁποῖος ἤτον ἄκρος ἐπιστῆμον εἰς ἐλληνικήν, ἰταλικήν, λατινικήν, γαλικήν, γερμανικήν, διάλεκτον, εἶχεν ἰδέαν καὶ ἀπὸ βρετανικὴν καὶ τούρκηκην, ῥήτορας καὶ φιλόσοφος ἄκρος. Εἰς αὐτὰ ὅλα ἦτον καὶ πολλὰ ἐπιμελέστατος εἰς τοὺς μαθητάς του, ἐγκρατὴς, σόφρον καὶ δίκαιος ὁ ὁποῖος κατάγονταν ἐκ κόμης Γραμμένον Ἰωάννινα. Δὲν ἠξεύρωμεν τὸ βέβαιον θεληματικῶς ἐπνίγη ἢ στανικῶς. οἱ πολλοὶ τὸ λέγουν ὅτι ἀποκόντρια τοῦ ἤλθεν ἐξ αἰτίας τῶν ἀρχόντων οἱ ὁποῖοι ἐπιράζονταν ἀπ’ αὐτὸν, διὰ τὰ λάσσα τοῦ ἀειδίμου Ζώη Καπλάνη γραμμεν͜ιὰ τε θείου του, οἱ ὁποῖοι δὲν τοῦ ἔδιδαν τὸ ἀνάλογον τὸν γραμμεν͜ιὸν των καὶ τζ͜ηοτιλ͜ιὰ των κατὰ τὴν περιοχὴν τῆς διαθήκης τοῦ ἄνω εἰρημένου Ζώη Καπλάνι» και στο περιθώριο του ίδιου φύλλου: «Ἐχρημάτισα κἀγὼ μαθητὴς ἐκείνου ἔξ μῆνας καὶ ἔπειτα εσιστήθην ἀπ’ αὐτὸν διδάσκαλος εἰς τὴν κόμην Γραμμένο πατρίς του, ὁποῦ έχριμάτισα σχεδὸν εἰς αὐτὴν τὴν σχολὴν πέντε χρόνους». Βιβλιοδεσία απλή με χαρτόνι και καστανή δερμάτινη επένδυση που φέρει απλή γραμμική διακόσμηση, με αρκετές φθορές και στις δύο πλευρές. Το κυρίως σώμα του χειρογράφου σε άριστη κατάσταση.  Βλ. Α΄ έκδοση υπό Ελευθερίου Γρ. Ταπεινού και Κωνσταντίνου Βασιλειάδου, Κωνσταντινούπολη 1887 και κριτική έκδοση υπό Δημ. Γκίνη, Θεσσαλονίκη 1960. Μολονότι το κείμενο έχει εκδοθεί, το χειρόγραφο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για το καθαυτό κείμενο, δεδομένου ότι προηγείται κατά πολύ της πρώτης έκδοσής του αλλά και για την περιοχή του Ζαγορίου της Ηπείρου όπου χρησιμοποιήθηκε.

Χαρακτηριστικά
  • Συγγραφέας: ΘΕΟΦΙΛΟΣ, ο εξ Ιωαννίνων, π. 1715 - π. 1795, επίσκοπος Καμπανίας.
  • Τίτλος: [Νομικόν ποιηθέν καί συνταχθέν εἰς ἁπλῆν φράσιν].
  • Τόπος/Χρονολογία: [αρχές 19ου αιώνα].