Πληροφορίες

Χαρτί σχετικά παχύ υπόλευκο, μελάνι γενικά καστανό, 240 x 170 mm., 199 φ. Συναντώνται τέσσερις σύγχρονοι γραφείς γενικά άτεχνοι εκ των οποίων ο πρώτος είναι ο κυριότερος. Τίτλοι κεφαλαίων με ερυθρό μελάνι. Τα κείμενα ανορθόγραφα. Έχει παλαιά σελιδαρίθμηση. Αρχίζει ακέφαλο από τη σελ. 3 και τελειώνει κολοβό στη σελ. 458. Λόγω των πολλών φύλλων που έχουν εκπέσει και της παρατοποθέτησης άλλων φύλλων το χειρόγραφο έχει αριθμηθεί εξ αρχής σε 199 φύλλα. Παρατίθενται συνοπτικά τα περιεχόμενα ορθογραφημένα: (φ. 1r) Νικηφόρου τοῦ Ξανθοπούλου [περί της δημιουργίας του σώματος του ανθρώπου στην κοιλία της γυναικός].- Περὶ αὐξήσεως τῶν στοιχείων.- Περὶ τοῦ ἀνα<σα>σμοῦ τῶν στοιχείων.- Περὶ τὰς 4 ἡλικίας τοῦ ἀνθρώπου. Ακολουθούν προγνωστικά περί ασθενειών και ζωής του ανθρώπου. (φ. 5r-16β) Περί φλεβοτομίας σε σχέση με τις κινήσεις της σελήνης.- (φ. 7r) Ἀστρολόγος δόκιμος ἀληθὴς Ἱπποκράτους διὰ τὸ οὖρος τοῦ ἀσθενῆ.- Περὶ  φλεβοτομίας καὶ ἄλλες θεραπευτικές πρακτικές - Περὶ ἀλοιφῶν. (φ. 17r-45β) Περὶ διαφόρων βοτάνων καὶ τῶν θεραπευτικῶν ἰδιοτήτων τους κατὰ ἀσθένεια. (Περὶ δενδρολιβάνου, πενταφύλλου, μαλαθρακοβοτάνου, πολυγόνου, τοῦ λεγομένου 12 ἄνθη, μανδραγόρα, τοῦ Ὀρειβασίου τοῦ ἰατροσοφιστοῦ). Συνάπτονται και ιατρικές συνταγές και παρεμβάλλεται (φ. 39β-43β και 30r-31r) Κεφάλαιον ἑλληνικῶν ὀνομάτων (βοτάνων και φαρμάκων) μετὰ ἐξηγήσεως ἁπλῆς πρὸς κατάληψιν τῶν ἁπλουστέρων. (φ. 48r-108r) Ιατροσόφιο κατά το σύστημα απὸ κεφαλής έως άκρων. Τίτλος: Περὶ πᾶσαν ἀσθένειαν καὶ κακουχίαν τῶν μελῶν τοῦ ἀνθρώπου ἐκ τῶν μεγάλων σοφῶν ἰατρῶν Ἀρχή σὺν Θεῶ ἁγίῳ ἐνταῦθα περὶ πόνο κεφαλῆς, περὶ ὅταν πονεῖ τοῦ ἀνθρώπου ἡ κεφαλὴ ἢ ἀπὸ κρύωμα ἢ ἀπὸ κάψη ἢ ἀπὸ χολὴ ἢ ἀπὸ ζέστη λουτροῦ. (φ. 113r-116r) Δημώδη δίστιχα σε δεκαπεντασύλλαβους ζευγαρωτούς ομοιοκατάληκτους στίχους. (φ. 125v-145r) Αλχημικές συνταγές… • Βιβλιοδεσία εμπειρική άτεχνη, νεότερη με σκληρό γκρίζο χαρτόνι και υφασμάτινη ράχη με τεμάχιο πεπαλαιωμένου πολυτελούς υφάσματος. Μερικά φύλλα φέρουν φθορές στα άκρα τους λόγω της χρήσης. Χάσματα υπάρχουν μεταξύ των φύλλων 18v και 19r, 172v και 173r, και 183v και 184r. Στα φύλλα 45-48, 108-112 και 143-145v τα οποία είχαν αφεθεί λευκά, μεταγενέστερος κάτοχος του βιβλίου (1921) έχει σχεδιάσει με μολύβι διάφορα γυναικεία και ανδρικά πρόσωπα με θεατρικές ενδυμασίες και άλλα αντικείμενα. Μεταξύ αυτών διακρίνονται και τα ονόματα Π. Καχριμάνης, Δημήτριος Εξαρχάκος, Γούναρης, Παπαδόγγονας, Πολύδωρος, Ριρὶ. Στα φύλλα 166v-167r και 170r ο κύριος γραφέας έχει σημειώσει το όνομά του ως εξής: α) (φ. 166v-167r) ἐγράφη χειρι εμου αναγνόστου Τερζὴ βειβληοδέτου 1817 οκτομβρίου 8. και β) (φ. 170r) εγο Ιω(άννης) 6: τζεκὲρδέκια φηκίρη έχο κ(αὶ) 2:εικηλη /δηπλο σταν ἑρχετε εινεκειλο . μονω. Σησηρδήζη ο ἄνθρωπος. / Τέλος τοῦ καλανδαρίου του ὤλλου ενηαφτοὺ εκ τὢν εφεξἠς ελλευσομἔνων χρωνὀν, εἴς τοὔς 1818 εν μηνἤ Ιουναρἴω 20 εν Κὄλτερε χἤρ καμοὔ του γρἄψαντος Ιω(άννου) αναγνὤστου λλωγηωτἄτου τἔρζὴ βηβληωδέτου Σπαρτηἄνου. • Πιθανή προέλευση Πελοπόννησος – Μεσσηνία. Πολύ αξιόλογο χειρόγραφο λόγω των κειμένων που περιέχει, τα οποία μολονότι είναι εν μέρει γνωστά και από άλλα παρόμοια χειρόγραφα, εν τούτοις παρουσιάζουν ενδιαφέρουσες παραλλαγές.