27 & 28 Ιουνίου 2023, 6:30 μ.μ.
Σπάνια Βιβλία, Χειρόγραφα, Έγγραφα & Χαρακτικά

LOT 110

Ἐρωτικά λαϊκά στιχάκια τοῦ τύπου «Μισμαγιάς».

Τιμή εκτίμησης: € 1.000 - 1.500
Η τελική τιμή πώλησης περιλαμβάνει προμήθεια αγοραστή, τυχόν πνευματικά δικαιώματα καθώς και ΦΠΑ.
Πώς να αγοράσετε
Πληροφορίες

Χειρόγραφο τεύχος άδετο με την επιγραφή «Τοῦ Ἔῤῥωτος ἀποτ[ελ]έσματα». Χαρτί. 210 x 150 mm., 9 φ. (σελίδες 18). Περιέχονται συνολικά 11 στιχουργήματα από τα οποία τα εννέα (αρ. 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11) προέρχονται από την ανώνυμη έκδοση που τυπώθηκε για πρώτη φορά στη Βιέννη το 1792 με τίτλο: Ἔρωτος ἀποτελέσματα ἤτοι Ἱστορία ἠθικοερωτικὴ μὲ πολιτικὰ τραγούδια συντεθεῖσα μὲν εἰς τὴν ἁπλῆν ἡμῶν διάλεκτον πρὸς εὐθυμίαν καὶ ἐγλεντζὲν τῶν εὐγενῶν νέων, ἀφιερωθεῖσα δὲ τῷ εὐγενεστάτῳ ἄρχοντι Μαγιόρῳ Στεφάνῳ Ἰωαννοβίκῃ, Ἐν Βιέννῃ τῆς Ἀουστρίας 1792. ἐκ τῆς Ἑλληνικῆς τυπογραφίας Γεωργίου Βεντότη. Τα υπόλοιπα δύο (αρ. 1, 12) είναι αταύτιστα. Ο αρ. 7 είναι επανάληψη των πρώτων στίχων του αρ. 1. Την πρώτη έκδοση ακολούθησε μια κλεψίτυπη το 1809, και στη συνέχεια η συλλογή επανεκδόθηκε στη Βενετία το 1816 και το 1836 στα τυπογραφεία των Γλυκήδων και του Φραγκίσκου Ανδρεώλα αντίστοιχα.  Περιεχόμενα: Οι παραπομπές γίνονται στην έκδοση του 1836. 1. (σ. 3-7) 51 δίστιχα σε δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους: «Ἀρχὴ θὰ βάλω μάτια μου νὰ σὲ ματ’ ἀγαπήσω / καὶ ὅλα σου τὰ φταιξίματα νὰ σοῦ τ’ ἀλησμονήσω». Μεταξύ αυτών και το γνωστό του Αθανάσιου Διάκου με παραλλαγή: «Γιὰ δὲς καιρὸ ποὺ διάλεξε ὁ Χάρος νὰ μὲ πάρη / τώρα ποὺ φύτρωσε στὴ γῆς κάθε λογῆς χορτάρι». 2. (σ. 8) 7 τετράστιχα οκτασύλλαβα με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, σε ήχο πρωτόβαρο. 3. (σ. 9) 9 τετράστιχα οκτασύλλαβα με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, στον ίδιον ήχο. 4. (σ. 10-12) Eρωτικό ποίημα με 46 δεκαπεντασύλλαβους στίχους και με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία: «Εἰς περιβόλι εὔμορφο μπῆκα νὰ σεργιανίσω / τὰ ἄνθη του νὰ εὐρανθῶ, καρπούς του νὰ τρυγήσω». 5. (σ. 12-13) 9 τετράστιχα οκτασύλλαβα με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, σε ήχο τέταρτο. 6. (σ. 13-14) 7 τετράστιχα οκτασύλλαβα με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, σε ήχο τέταρτο. 7. (σ. 14) Τα 6 πρώτα δίστιχα των σελίδων 3-7. 8. (σ. 15) 8 τετράστιχα οκτασύλλαβα με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία. 9. (σ. 15-16) 7 τετράστιχα οκτασύλλαβα με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, ήχος ο αυτός. 10. (σ. 16-17) 1 δίστιχο και 7 τετράστιχα οκτασύλλαβα με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, ήχος ο αυτός. 11. (σ. 17) 1 δίστιχο και 2 τετράστιχα οκτασύλλαβα με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία. 12. (σ. 17) 2 δίστιχα και ένα τετράστιχο σε δεκαπεντασύλλαβους στίχους με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία. Γραφή μικρού μεγέθους. Ευανάγνωστη με γκρίζο μελάνι. Ως συνήθως σε παρόμοια λαϊκά κείμενα απαντώνται πολλά ορθογραφικά λάθη. Το χαρτί σχετικά παχύ. Το φύλλο των σελίδων 1 και 2 σχισμένο κατά το ήμισυ. Οι σελ. 1-2 και 18 λευκές. Στη σελίδα 16 στο κάτω περιθώριο με άλλο χέρι η σημείωση: «1818 S. Sigr Cristo Caravaniti. Conte Sigr Totor Sentini senza altro. Κόντες αὐθέντης δετορ Sαντίνη χωρὶς άλλο». Πιθανή προέλευση Ζάκυνθος. Το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνεται και το δίστιχο «Για δες καιρό που διάλεξε…» που εκφώνησε ο Αθανάσιος Διάκος κατά τη στιγμή του μαρτυρικού του θανάτου δείχνει τη διάδοση που είχαν παρόμοια στιχάκια σε όλον τον ελληνικό χώρο ανεξάρτητα από τη στιγμή και την κατάσταση του προσώπου που το αναφέρει. Εδώ συμπεριλαμβάνεται μεταξύ λαϊκών ερωτικών στιχουργημάτων και λέγεται από απέλπιδα ερωτευμένο. Η λέξη «Μισμαγιά» είναι τουρκική και χρησιμοποιείται ως φιλολογικός όρος που αναφέρεται σε συλλογή ή ανθολογία λαϊκών στιχουργημάτων που πολλές φορές συνοδεύονται και από μουσική γραφή με βυζαντινή παρασημαντική. Είναι ενδιαφέρον ότι σε μερικά αναφέρεται μόνο ο ήχος με τον οποίον θα μπορούσαν οι στίχοι να τραγουδηθούν. Βιβλιογραφία: Ναταλία Δεληγιάννη, Έρωτος αποτελέσματα (1792), Αθήνα, ΜΙΕΤ 2018.

Χαρακτηριστικά
  • Τίτλος: Ἐρωτικά λαϊκά στιχάκια τοῦ τύπου «Μισμαγιάς».
  • Τόπος/Χρονολογία: [αρχές 19ου αιώνα, πριν από το 1818].