Η σύνθεση περιλαμβάνεται στη σειρά των 12 χαλκογραφιών με ενδυμασίες που εξέδωσε το 1648 στο Παρίσι ο ζωγράφος Georges de La Chapelle (Recuel de divers portraits des principales dames de la Porte du Grand Turc, tirée au naturel sur les lieux). Ο La Chapelle καταγόταν από την πόλη Caen της Γαλλίας και έζησε πολλά χρόνια στην Ανατολή, όπου είχε την ευκαιρία να μελετήσει εκ του πλησίον τις τοπικές ενδυμασίες. Από την αφιερωτική επιστολή του προς την κόμισσα Fiesque, μαθαίνουμε ότι της προσέφερε επίσης τους ζωγραφικούς πίνακες που αποτέλεσαν τα πρότυπα για τη χάραξη των χαλκογραφιών. Ό,τι γνωρίζουμε για το ζωγράφο προέρχεται από την έκδοσή του αυτή, ενώ δεν φαίνεται να έχει σωθεί κάποιο πρωτότυπο έργο του.
χρονολογημένο στην πάνω πλευρά: Sept. da 15 [1805], σχέδια και σημειώσεις στα ιταλικά με μολύβι στον ουρανό
Ο Ιταλός ζωγράφος S. Pomardi συνόδευσε τον Edward Dodwell στο δεύτερο ταξίδι του στην Ελλάδα το 1805-6. Τα σχέδια τους βρίσκονται σήμερα, σχεδόν στο σύνολό τους, στο Packard Humanities Institute στην Καλιφόρνια. Μια επιλογή τους παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε έκθεση του Βρετανικού Μουσείου το 2013. Βλ. τον κατάλογο της έκθεσης: J. McKesson Camp II, In search of Greece. Catalogue of an exhibit of drawings at the British Museum by Edward Dodwell and Simone Pomardi, from the Collection of the Packard Humanities Institute, Los Altos, California, 2013. Σχέδια των Pomardi και Dodwell χρησιμοποιήθηκαν στην εικονογράφηση των έργων του τελευταίου: A classical and topographical tour through Greece, during the years 1801, 1805 and 1806 (2 τ., Λονδίνο 1819) και Alcuni bassirilievi della Grecia (Ρώμη 1812), ενώ ο Pomardi εικονογράφησε με σχέδια του τη δική του περιγραφή του ταξιδιού: Viaggio nella Grecia, fatto da Simone Pomardi negli anni 1804, 1805 e 1806 (2 τ., Ρώμη 1820).
Η παρούσα υδατογραφία είναι χρονολογημένη από τον Pomardi με τον ίδιο τρόπο («Sept. da 15») που χρονολόγησε και άλλες υδατογραφίες του το Σεπτέμβριο του 1805. Βλ. In search of Greece..., αρ. 63 & 64. Τη χρησιμοποίησε για τη χαλκογραφία με τίτλο «Tempj di Eretteo, Minerva Poliade e Pandroso», που περιέλαβε στον πρώτο τόμο του Viaggio (μεταξύ των σ. 124 & 125). Για την ισορροπία της σύνθεσης ο καλλιτέχνης έχει παραλείψει την οικία του Τούρκου φρουράρχου της Ακρόπολης, που θα έκρυβε τον Παρθενώνα δεξιά. Τη σχεδίασε όμως με μολύβι πάνω δεξιά σημειώνοντας: appresso il Tempio / vi è la Casa del Luogotenente / della Cittadella / facciata ver- / so l’ oriente [κοντά στο Ναό υπάρχει η οικία του φρουράρχου της Ακρόπολης, η πρόσοψη (βλέπει) προς Ανατολάς]. Αντίστοιχα σχεδίασε πάνω αριστερά ό,τι φαινόταν στην προέκταση της σύνθεσης προς τα αριστερά («aggiunta» [προσθήκη]).
Στην υδατογραφία αυτή του Ερεχθείου έχει μείνει αχρωμάτιστος ο ουρανός, καθώς και οι δύο ανθρώπινες μορφές, ανάμεσα στις Καρυάτιδες και στο φράκτη. Επίσης ημιτελείς, συχνά σε μεγαλύτερο βαθμό, παρέμειναν και άλλες υδατογραφίες του Pomardi από την Αθήνα. Πρβ. In search of Greece..., αρ. 16, 63 & 64.
υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά: T. H. CROMEK. f. 1837
το πρώτο με σημείωση στην πίσω όψη: Copied by W[alter] H[enry] Bracebridge / [after] a drawing by Mr Cha[rle]s Bracebridge
υδατογραφίες σε χαρτί, η καθεμία: 30 x 49,5 cm.
(2)
Βασισμένο σε έργο του L. J. T. Rossignon (1781-μετά το 1850), το οποίο πιθανώς εκτέθηκε στο Salon του 1827 (με τίτλο «Siège de Missolonghi»). Στη σύνθεση έχει προστεθεί ο πύργος με το ρολόι δεξιά. Για την αντίστοιχη λιθογραφία βλ. La Grèce en révolte. Delacroix et les peintres français, 1815-1848, [κατ. έκθεσης], Παρίσι 1996, σ. 286, αρ. 78, και Ν. Καστρίτη, Η Ελλάδα του ’21 με τα μάτια των φιλελλήνων, Αθήνα 2006, σ. 73, αρ. 53.
υπογεγραμμένο κάτω δεξιά: A. Guillard
Εμπνευσμένο από το β΄ άσμα του βυρωνικού Δον Ζουάν.
υπογεγραμμένο κάτω δεξιά: υπό ΕΠ. ΡΑΜΦΟΥ
και χρονολογημένο κάτω αριστερά: ΑΘΗΝΗΣΙΝ 1841
τίτλος κάτω: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ / ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΗΣ ΤΗΣ / ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
(μικρές επιδιορθώσεις)
Πρόκειται μάλλον για σχέδιο λιθογραφίας.
υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά: χειρ Φωτίου Κόντογλου / αϠμ΄ [1940]
τίτλος κάτω: Μαντώ Μαυρογένους / η ηρωΐς της Μυκόνου
μηχανισμός με σφραγίδες: Gillion / Etablissement de Raris 1834 και Pons
μηχανισμός με σφραγίδα: M. B.
(έχει αντικατασταθεί η λάμα του σπαθιού με θήκη)
Ασημένιο, με παραστάσεις στην εξωτερική του επιφάνεια δουλεμένες με σαβάτι σε επίχρυσο στικτό βάθος, η εσωτερική επιφάνεια επιχρυσωμένη. (μικρές φθορές σε τρία σημεία στην περιοχή της βάσης)
Εξαιρετικό δείγμα της νεοελληνικής αργυροχοΐας, με την υπογραφή ενός από τους γνωστότερους τεχνίτες της. Το τάσι του Δ. Σπηλιωτόπουλου μπορεί να συγκριθεί με το τάσι του στρατηγού Μακρυγιάννη που βγήκε πιθανώς από το ίδιο εργαστήριο και τοποθετείται χρονικά στο διάστημα 1843-1845 (σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο). Στην εξωτερική του επιφάνεια αναπτύσσονται τέσσερις ορθογώνιες αλληγορικές παραστάσεις: α) του Καποδίστρια με τόν Αλέξ. Υψηλάντη, β) της Ελλάδας υποβασταζόμενης από τον Κοραή και το Ρήγα, γ) του Όθωνα με την Αμαλία, και δ) της Ελλάδας εν μέσω Αθηνάς και διπρόσωπης μορφής. Στην τελευταία παράσταση η Ελλάδα εμφανίζεται να κρατά ζυγαριά και ασπίδα με σταυρό. Αριστερά διακρίνεται η Αθηνά να προσφέρει διαβήτη και γνώμονα, ενώ δεξιά διπρόσωπη γυναικεία μορφή προτείνει σκήπτρο από τη μια όψη της και μετατρέπεται σε ζώο με αναμμένη δάδα από την άλλη. Τη σύνθεση υπομνηματίζουν εκτενείς επιγραφές σε δυο στήλες: Η ΕΛΛΑΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΑΣΑ / ΗΔΗ ΤΟ ΣΚΗΠΤΡΟΝ ΤΗΣ / ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΤΟ ΟΠΟΙ- / ΟΝ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΕΠΙ / ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ / ΩΧΥΡΩΜΕΝΗ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΣ- / ΠΙΔΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚ. Κ. Τ. Λ. και ΠΡΟΣΕΧΕΤΕ (ΛΕΓΕΙ [Η ΕΛΛΑΣ]) ΤΕ- / ΚΝΑ ΜΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΠΡΟΣ- / ΩΠΟΝ ΗΤΙΣ ΠΑΡΑΚΟΛ- / ΟΥΘΕΙ ΤΑ ΙΧΝΗ ΜΟΥ ΜΕ ΔΟ- / ΛΙΕΥΕΤΑΙ ΚΑΘΕΚΑΣΤΗΝ / ΠΡΟΣΟΧΗ ΕΛΛ[ΗΝΕΣ Κ. Τ. Λ.]. Μπορούμε έτσι να αναγνωρίσουμε στην παράσταση την Ελλάδα που μετά την 3η Σεπτεμβρίου 1843 απέκτησε δικαιοσύνη, αλλά δεν έπαυσε να απειλείται από τη διχόνοια, η οποία πλησιάζει με δέλεαρ την εξουσία για να γίνει στη συνέχεια θηρίο που σκορπίζει την καταστροφή. Στις τριγωνικές επιφάνειες μεταξύ των τεσσάρων ορθογωνίων παραστάσεων απεικονίζονται: α) φοίνικας αναγεννώμενος από τις στάχτες του, β) δυο αντικριστά πουλιά που ραμφίζουν τσαμπί, γ) ελάφι και δ) λιοντάρι, πάνω από το οποίο το όνομα του κατόχου: Δ. Σπηλιοτόπουλος. Στη βάση ρόδακας εγγεγραμμένος σε κυκλική ταινία με την επιγραφή: ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Κ. ΔΑΒΑΡΟΥΚΑΣ ΕΚ ΚΑΛΑΡΙΤΩΝ. ΜΕΣΟΛΛΟΓΓ. 1845. Ο καταγόμενος από τη Σμύρνη υποστράτηγος Δημήτριος Σπηλιωτόπουλος (1805-1881) διετέλεσε διοικητής συντάγματος πεζικού και φρούραρχος Αθηνών.
ασημένιες, η παράσταση της Αθηνάς και οι πλευρικές διακοσμήσεις δουλεμένες με σαβάτι σε επίχρυσο στικτό βάθος, η καθεμία: 16 x 13 cm.
(2)
ασημένια, η παράσταση της Αθηνάς και οι πλευρικές διακοσμήσεις δουλεμένες με σαβάτι σε στικτό βάθος.
Στις πλευρικές διακοσμήσεις διακρίνεται μορφή με φουστανέλα που κρατά σπαθί. Στην επίστεψη τρεις γυναικείες μορφές και αποτρεπτικό κεφάλι.
δερμάτινη, διακοσμημένη με διασταυρούμενες εμπίεστες γραμμές, ο φοίνικας και τα ανθέμια κεντημένα με αργυρόνημα. (φθορές στο αργυρόνημα)
Σπάνια παλάσκα της καποδιστριακής περιόδου.
(ίχνη επιχρύσωσης)
papier mâché, η παράσταση λιθογραφημένη και επιχρωματισμένη με το χέρι.
Στο εσωτερικό του καλύμματος έχει κολληθεί ετικέτα με τη σημείωση: «This snuff box belonged to the Prince Regent. It was given to me by Mrs Fitz Gerald April 3 1921, H. D. Acland».
εργόχειρο με τα στοιχεία της σύνθεσης κεντημένα με μεταξωτές και μεταλλικές κλωστές και επιραμμένα σε μεταξωτό ύφασμα.
εργόχειρο με το θυρεό κεντημένο με μεταξωτές και μεταλλικές κλωστές και επιραμμένο σε μεταξωτό ύφασμα. (φθορές στο ύφασμα)
σφραγίδα: Δ. Χ. Αργυρόπουλος / Σίρα
και ρομβοειδής σφραγίδα (με τα στοιχεία κατοχύρωσης του σχεδίου)
σφραγίδα: F. Primavesi & Sons / Cardiff
και ρομβοειδής σφραγίδα.
σφραγίδα: Ν. Ι. Πούλου Σ(υντροφί)α / Σμύρνη
και ρομβοειδής σφραγίδα.
σφραγίδα: Made for / Γρέζος / Σύρα
και ρομβοειδής σφραγίδα.
σφραγίδα: CREIL / ET / MONTEREAU / [LA]BRADOR / EMAIL SANS PLOMB / DEPOSE.
επάργυρο, με ανάγλυφη σύνθεση στο εξωτερικό κάλυμμα που συνδυάζει τα πορτραίτα με σταυρό και την επιγραφή: ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ / 1912-1913
επάργυρο, με ανάγλυφα πορτρέτα των βασιλέων Ελλάδας, Βουλγαρίας, Σερβίας και Μαυροβουνίου στο εσωτερικό κάλυμμα, πολεμική σκηνή στο εξωτερικό και το θωρηκτού «Αβέρωφ» με άλλα πλοία στο καντράν, η αφιέρωση στη στεφάνη, τα πορτραίτα των βασιλέων με την επιγραφή: L’ UNION FAIT LA FORCE, μηχανισμός με σφραγίδα: CHRONOMETRE / PRIMA / 15 Rubis
υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω αριστερά: Ν. Φερεκείδης / 1918
υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω αριστερά: Σ. Προσαλέντης / 925
η παράσταση εγχάρακτη με τις επιγραφές:
ΕΝΘΥΜΙΟΝ / ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ / ΠΟΛΕΜΟΥ / 1914-1919 και Γ. ΚΑΘΑΡΙΟΣ / ΔΕΚΑΝΕΥΣ,
ο μπρούντζινος κάλυκας με τις σφραγίδες:
PATRONENFABRIK / KARLSRUHE και SEPT. 1915